المصطفی

المصطفی
بایگانی
آخرین نظرات

۱ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «فهرست مکاسب 4» ثبت شده است

فهارس

 

فهرست مقدمات به ترتیب بیان در جزوه:

مقدمه فقهی: دو مبنای کشف و نقل در عقد فضولی

مقدمه اصولی: شرط متأخر

مقدمه فقهی: زمان ظرف یا قید

مقدمه اول فلسفی: استحاله انقلاب

مقدمه دوم اصولی: دلالت اقتضاء

مقدمه فقهی: بعض اقسام فسخ

مقدمه فقهی اول: انواع التزام

مقدمه فقهی دوم: اقسام نذر

مقدمه فقهی: اقسام مرتد

مقدمه اصولی: دلالت نهی بر فساد

مقدمه اصولی: جریان استصحاب بعد از خروج بالتخصیص یا بالتخصص

مقدمه فقهی: اقسام حق انتخاب بین ردّ و تأیید

مقدمه فقهی: اقسام شرائط در عقود

مقدمه فقهی حقوقی: معنای ودیعه و عاریه

مقدمه فقهی: قاعده سبب و مباشر

مقدمه فقهی: ضمان تخییری (علی البدل)

مقدمه فقهی: اشاره به بعض واحدهای اندازه‌گیری

مقدمه زیست شناسی جانوری: بیماری کانیبالیسم در طیور

مقدمه فقهی: موضوعات عرفیّة و موضوعات مستنبطة

مقدمه اصول: تقسیم دلیل به شرعی، عقلی (مستقل و غیر مستقل)

مقدمه اصولی: تعاریف ورود، حکومت، تخصیص و تخصص

مقدمه ادبی نحوی: یکی از کاربردهای افعل تفضیل

مقدمه فقهی: رابطه مالیّت عرفی و شرعی

مقدمه اصولی: مفهوم وصف

مقدمه فقهی: وقف عقد است یا ایقاع

مقدمه ادبی: معانی مفعول مطلق

مقدمه فقهی: جایگاه شرط در صیغه عقد

مقدمه فقهی اول: شرط فاسد و إفساد عقد

مقدمه دوم: جواز بیع وقف در بعض صور

مقدمه ادبی لغوی: تفاوت معنای دفع و رفع

مقدمه فقهی: وقف تحریری و تملیکی

مقدمه فقهی: وقف منقطع و مؤبّد

مقدمه فقهی: حکم وقف منقطع در انقراض موقوف علیهم

مقدمه فقهی: اقسام قیود وقف

مقدمه زیست شناسی: عناوین مختلف در سنین متفاوت شتر

مقدمه فقهی: تفاوت فقیر و مسکین

مقدمه فقهی: معنای حبس و تفاوت آن با وقف

مقدمه جغرافیایی تاریخی: آشنایی با یَنبُع

مقدمه اصولی اول: آیا مقدمه حرام، حرام است؟

مقدمه اصولی دوم: آیا نهی از شیء مقتضی امر به ضد است؟

مقدمه فقهی: معنای جواز در اصطلاح فقهی

مقدمه فقهی: اقسام حج و حکم قربانی

مقدمه فقهی: معنای العلة تعمّم و تخصّص

مقدمه ادبی: علاقه مشارفت در استعمال مجازی

مقدمه فقهی: معنای حسبه

مقدمه فقهی: معنای رهن، راهن، مرتهن و مرهون

مقدمه فقهی: دلالت نهی بر فساد

مقدمه منطقی، فلسفی: أجزاء علت تامه، وجود مقتضی و عدم مانع

مقدمه اصولی: تخصیص عام در عموم ازمانی


 

 

فهرست منابع و اعلام معرفی شده در جزوه

معرفی اجمالی کتاب مطارح الأنظار

معرفی مرحوم عمیدی

معرفی اجمالی کتاب المناهل

معرفی منبع مطالعه در آیات الأحکام

معرفی اجمالی مرحوم أبوالصلاح حلبی و مرحوم شیخ صدوق

معرفی اجمالی کتاب الإنتصار مرحوم سید مرتضی

معرفی اجمالی المبسوط مرحوم شیخ طوسی

معرفی اجمالی کتاب المراسم مرحوم سلّار

معرفی اجمالی کتاب غنیة النزوع مرحوم ابن زهره

معرفی اجمالی الوسیلة إلی نیل الفضیلة مرحوم ابن حمزه

معرفی اجمالی فقه القرآن مرحوم راوندی

معرفی اجمالی کتاب نزهة الناظر فی الجمع بین الأشباه و النظائر

معرفی اجمالی شرائع الإسلام محقق حلّی

معرفی اجمالی بعض کتب مرحوم علامه حلی

معرفی اجمالی مرحوم شهید اول و بعض کتبشان

معرفی اجمالی مرحوم فاضل قطیفی

معرفی اجمالی مرحوم محقق ثانی

 

فهرست منابع استفاده شده در جزوه

حاشیة المکاسب مرحوم آخوند

مطارح الأنظار

مصباح الفقاهة

کنز الفوائد فی حلّ مشکلات القواعد

التذکرة بأصول الفقه

قواعد الأحکام فی معرفة الحلال و الحرام

التعلیقة علی مکاسب الشیخ الأنصاری

هدی الطالب فی شرح المکاسب

نهایة الدرایة فی شرح الکفایة

کتاب البیع

الشافیه

شرح الشافیه

شرح التصریف

هدایة الطالب إلی اسرار المکاسب

حاشیة المکاسب مرحوم ایروانی

حاشیة المکاسب مرحوم سید محمد کاظم طباطبایی یزدی

الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة

قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران

قانون مجازات اسلامی

حاشیة المظفر علی المکاسب

شرایع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام

الأوزان و المقادیر

بحث فی تحویل الموازین و المکاییل الشرعیة إلی المقادیر المعاصرة

 بررسی واحدهای سنجش وزن، کیل، طول و سطح در تاریخ اقتصادی مسلمانان

اللمعة الدمشقیة

شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام

کتاب المناهل

أعیان الشیعة

الفردوس الأعلی

فقه القرآن از راوندی

کنز العرفان فی فقه القرآن از مرحوم مقداد سیوری حلّی

زبدة البیان فی أحکام القران از مرحوم مقدس اردبیلی

مسالک الأحکام إلی تنقیح آیات الأحکام از مرحوم فاضل جواد

روائع البیان فی تفسیر آیات الأحکام من القرآن از محمد علی صابونی

الجامع لاِحکامِ القرآن و المُبَیِّن لِما تَضَمَّنه مِن السُنّه و آیِ الفُرقان، از قُرطبی

من لایحضره الفقیه

ما وراء الفقه

معجم مقاییس اللغة

المعمَّرون و الوصایا

ما وراء الفقه

الکافی فی الفقه

من لایحضره الفقیه

علل الشرایع

معانی الأخبار

کمال الدین و تمام النعمة

غنیة النزوع إلی علمی الأصول و الفروع

الإنتصار فی انفرادات الإمامیة

النهایة فی مجرّد الفقه و الفتوی

المبسوط فی فقه الإمامیة

المراسم العلویة و الأحکام النبویة

غنیة النزوع إلی علمَی الأصول و الفروع

 الوسیلة إلی نیل الفضیلة

مجمع البیان

مناقب آل أبی طالب

فقه القرآن

الجامع للشرائع

نزهة الناظر فی الجمع بین الأشباه و النظائر

مسالک الأفهام إلی تنقیح شرائع الإسلام

مدارک الأحکام فی شرح عبادات شرائع الإسلام

جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام

مصباح الفقیه

تحریر الأحکام الشرعیة علی مذهب الإمامیة

إرشاد الأذهان إلی أحکام الإیمان

تذکرة الفقهاء

کشف المراد فی شرح تجرید الإعتقاد

الباب الحادیعشر

منتهی المطلب فی تحقیق المذهب

غایة المراد فی شرح نکت الإرشاد

الدروس الشرعیة فی فقه الإمامیة

تلخیص الخلاف و خلاصة الإختلاف

التنقیح الرائع لمختصر الشرایع

تعلیق الإرشاد

إیضاح النافع فی شرح مختصر الشرائع

جامع المقاصد فی شرح القواعد

غایة المراد فی شرح نکت الإرشاد

أمل الأمل

مختصر النافع

السراج الوهاج لدفع عجاج قاطعة اللجاج فی حل الخراج

القواعد و الفوائد فی الفقه و الأصول و العربیة

تمهید القواعد الأصولیة و العربیة لتفریع الأحکام الشرعیة

الأصول الأصلیة و القواعد الشرعیة از مرحوم عبدالله شُبّر

المعجم التطبیقی للقواعد الأصولیه

تفسیر المیزان

شرح نهج البلاغة

 المجروحین

الثقات

کفایة الأصول

دروس فی علم الاصول

اصول الفقه

 

فهرست مطالب

(در انتخاب عناوین سعی شده به اراء مرحوم شیخ انصاری اشاره شود)

مطلب پنجم: القول فی الإجازة و الردّ. 3

عنوان اول: اجازة و احکام آن.. 3

مقام اول: إجازه، احکام و شرائط آن.. 3

مرحله اول: بررسی دو مبنای کشف و نقل. 3

مطلب اول: بررسی أدله. 3

دلیل اول: عموم أوفوا بالعقود. 3

بیان اول از دلیل اول: 3

دلیل دوم: تعلّق اجازه به عقد. 4

دلیل سوم: لزوم تأثیر معدوم در موجود. 4

نقد دلیل سوم: 4

نقد بیان اول دلیل اول: 4

بیان دوم دلیل اول: 4

نقد بیان دوم دلیل اول: 5

نقد دلیل دوم: 9

بیان سوم دلیل اول: 15

نقد بیان سوم: 15

دلیل چهارم: اطلاق أحل الله البیع. 15

نقد دلیل چهارم: 15

مطلب دوم: نظر مرحوم شیخ انصاری... 17

مطلب سوم: ثمره فقهی اختلاف دو مبنا 20

جهت اول: بین دو گرایش کشف حقیقی.. 20

جهت دوم: بین کشف حقیقی و حکمی.. 20

جهت سوم: بین کشف و نقل.. 22

ثمره اول: نماء. 22

ثمره دوم: جواز فسخ در طرف اصیل.. 22

ثمره سوم: جواز تصرف اصیل در مالش.... 24

بررسی چند ثمره مذکور در کلام فقهاء. 31

یکم: انسلاخ قابلیّت مالکیت یکی از متبایعین قبل اجازه دیگری... 31

دوم: انسلاخ مالیّت منقول بعد عقد. 31

سوم: تحقق قابلیّت یکی از متعاقدین بعد عقد. 31

چهارم: تحقق قابلیّت در عوضین بعد عقد. 31

پنجم: فقدان بعض شروط حین العقد. 32

ششم: فقدان بعض شروط بعد العقد. 32

هفتم: تعلق حق خیار 33

هشتم: حق الشفعه. 34

نهم: مبدأ خیارات... 34

دهم: بیع صرف و سلم.. 34

یازدهم: قسم و نذر 34

دوازدهم: عقود مترتبه بر ثمن یا مثمن.. 34

خلاصه مرحله اول: 34

مرحله دوم: بیان هفت تنبیه. 35

تنبیه اول: مغهوم اجازه. 35

تنبیه دوم: کیفیت اعلام اجازه. 37

یکم: لفظ صریح در معنای اجازه. 37

دوم: لفظ کنایی.. 37

سوم: فعل دال بر رضایت... 37

چهارم: صرف احراز رضایت... 37

تنبیه سوم: عدم سبق ردّ. 39

دلیل اول: اجماع. 39

دلیل دوم: أوفوا بالعقود. 39

دلیل سوم: حدیث سلطنت... 39

تنبیه چهارم: اجازه به ارث نمی‌رسد. 40

تنبیه پنجم: اجازه نسبت به قبض و اقباض..... 41

تنبیه ششم: اجازه فوری نیست... 42

تنبیه هفتم: تطابق اجازه با عقد. 42

مقام دوم: احکام مجیز. 43

امر اول: جائز التصرف بودن مجیز حین الإجازة. 43

امر دوم: عدم اشتراط وجود مجیز حین العقد. 43

امر سوم: جائز التصرف بودن مجیز حال العقد لازم نیست... 45

مسأله اول: مجیز همان مالک حال العقد است لکن منشأ عدم جواز تصرفش حجر بود. 45

مسأله دوم: مجیز غیر از مالک حال العقد است پس منشأ عدم جواز تصرف، عدم مالکیت بود. 45

صورت اول: من باع مال غیره لنفسه ثم ملک فأجاز 46

قول اول: (شیخ و) محقق حلّی: عقد صحیح است... 46

قول دوم: محقق ثانی: عقد باطل است. 46

هفت اشکال به نظر شیخ و پاسخ آنها 47

تفسیر جدید از کاشفیت اجازه. 48

بررسی روایات... 61

مرحله اول: ممنوعیت بیع ما لایملک بدون ضمیمه اجازه. 61

مرحله دوم: بیان یک اشکال و پاسخ آن.. 65

مرحله سوم: بیان دلیل دیگر بر بطلان بیع محل بحث... 66

مرحله چهارم: تثبیت ادعای صحت بیع محل بحث... 67

فرع اول: من باع مال غیره لنفسه ثم ملک فأجاز. 67

فرع دوم: لو باع مال غیره لنفسه مع توقف البیع علی مالکیّة الفضول.. 67

فرع سوم: لو باع للمالک ثم ملک و اجاز لنفسه. 67

فرع چهارم: لو باع لثالث معتقدا لتملّکه أو بانیا علیه عدوانا فأجاز 68

صورت دوم: من باع مال غیره لنفسه ثم ملک و لم یجز. 69

فرع اول: لو باع مال غیره لمالکه ثم ملک و لم یجز. 70

فرع دوم: لو باع مال غیره لثالث ثم ملک و لم یجز. 70

فرع سوم: لو باع وکالة عن المالک فبان انعزاله. 70

مسأله سوم: مجیز معتقد باشد جائز التصرف نیست فانکشف الخلاف... 71

صورت اول: أن یبیع للمالک فانکشف کونه ولیّا عنه. 71

قول اول: (مشهور و شیخ) بیع صحیح است. 71

قول دوم: بیع باطل است. 71

صورت دوم: أن یبیع لنفسه فانکشف کونه ولیا عن المالک.... 71

صورت سوم: أن یبیع للمالک فانکشف کونه مالکا 72

نکته اول: این عقد صحیح است مشروط به اجازه. 72

نکته دوم: ضمیمه اجازه بعدی... 73

قول یکم: نیاز به اجازه نیست. 73

قول دوم: نیاز به اجازه هست. (مرحوم شیخ) 74

نقد دلیل قول اول: 75

صورت چهارم: أن یبیع لنفسه باعتقاد انه لغیره فانکشف انه له. 78

خلاصه احکام مجیز. 78

مقام سوم: احکام مجاز. 81

امر اول: جامعیت جمیع شروط.. 81

نکته اول: لزوم مراعات جمیع شرائط حین العقد الا رضایت... 81

نکته دوم: دلیل بر مدعا 81

نکته سوم: استثناء بعض شرائط.. 82

نکته چهارم: بقاء شرائط از لحظه عقد تا اجازه. 82

امر دوم: معلومیّت مجاز للمجیز. 82

امر سوم: حکم عقود مترتب بر عقد فضولی.. 85

نکته اول: بیان 12 قسم و یک مثال جامع. 85

نکته دوم: بیان حکم تقسیمات مذکور 87

مرحله اول: حکم بیع‌های واقع شده بر نفس مال مجیز. 87

مرحله دوم: حکم بیع‌های واقع شده بر عوض مال مجیز. 88

نکته سوم: ضابطه کلی در عقود مترتّبه. 89

نکته چهارم: بررسی اشکالی از مرحوم علامه حلی.. 90

عنوان دوم:  احکام ردّ. 95

نکته اول: لزوم صراحت در ردّ قولی.. 95

نکته دوم: چه نوع تصرفی ردّ فعلی به شمار می‌آید؟. 95

قسم اول: تصرفات مخرِج مبیع از ملک مالک ردّ فعلی است... 95

قسم دوم: تصرفات غیر مخرِج و منافی با کاشفیت اجازه، ردّ فعلی است... 95

قسم سوم: تصرفات غیر مخرِج و غیر منافی.. 97

حالت اول: تصرف با اطلاع از عقد فضولی.. 97

دلیل یکم: صدق ردّ بر چنین تصرفی.. 97

دلیل دوم: عدم صدق أحد طرفی العقد. 97

دلیل سوم: فحوی الإجماع. 98

حالت دوم: تصرف با جهل به عقد فضولی.. 99

نکته سوم: خلاصه بحث... 99

نکته چهارم: جریان حکم در وکالت و وصایت... 100

نکته پنجم: کیفیّت ردّ در عقود جائز. 100

نکته ششم: ثمره بحث ردّ. 100

مسأله‌ای در حکم عوضین بعد ردّ. 101

مرحله اول: حکم مالک با مشتری... 101

مرحله دوم: حکم مشتری با فضول.. 101

مسأله اول: اصل ثمن.. 101

صورت اول: جهل مشتری به فضول بودن بایع (جواز رجوع) 101

صورت دوم: علم مشتری به غاصب بودن بایع. 102

حالت یکم: عین ثمن باقی است (جواز رجوع به غاصب) 102

حالت دوم: تلف عین ثمن.. 103

مرحله اول: حکم به عدم ضمان غاصب (مشهور) 103

مرحله دوم: حکم به ضمان غاصب (شیخ) 109

مطلب اول: استدلال به قاعده ضمان.. 109

مطلب دوم: بیان سه شاهد. 110

مطلب سوم: ذکر چهار فرع فقهی.. 111

خلاصه مسأله اول: 112

مسأله دوم: حکم خسارت‌های پرداخت شده توسط مشتری... 113

حالت اول: با علم مشتری به غصب، غاصب ضامن هیچ خسارتی نیست. 113

حالت دوم: با جهل مشتری به غصب... 113

دسته اول: غرامت در مقابل منافع. 113

قسم اول: غاصب ضامن غرامت منافع غیر مستوفاة است... 113

قسم دوم: منافع غیر مستوفاة. 115

قول اول: مشهور و مرحوم شیخ: غاصب ضامن است... 115

قول دوم: صاحب ریاض: غاصب ضامن نیست... 115

نقد دلیل قول دوم: 116

أدله قول اول: 117

دلیل اول: قاعده ضرر 117

دلیل دوم: اجماع بر تقدیم سبب... 117

دلیل سوم: روایات... 117

دلیل چهارم: قاعده غرور 117

دلیل پنجم: روایت جمیل.. 118

نقد دلیل پنجم: 118

دسته دوم: غرامت پرداخت شده در مقابل عین مبیع. 119

قسم اول: غرامت ناشی از زیادی قیمت در کل مبیع. 119

حالت اول: غرامت ناشی از زیادی قیمت در لحظه عقد (ضمان غاصب) 119

قول اول: (مرحوم شیخ) غاصب فقط ضامن زیادی است... 119

قول دوم: عدم ضمان غاصب مطلقا 119

نقد قول دوم: 120

حالت دوم: غرامت ناشی از زیادی قیمت بر اثر ارتفاع قیمت بازار (ضمان غاصب) 120

قسم دوم: غرامت در برابر أجزاء تالف مبیع (غاصب ضامن است) 121

قسم سوم: غرامت در برابر اوصاف تالف مبیع (غاصب ضامن است) 121

نکته اول: فساد بیع غیر از جهت غصب... 121

نکته دوم: ضمان و قرار ضمان.. 121

نکته سوم: استرداد عین مال در صورت بقاء. 126

مطلب ششم: سه مسأله ذیل بیع فضولی.. 127

مسأله اول: بیع مملوک و غیر مملوک توسط فضول.. 128

نکته اول: حکم این بیع (صحت) 128

نکته دوم: بطلان بیع در صورت لزوم منع شرعی از ردّ مالک.... 129

نکته سوم: شیوه محاسبه سهم‌ها در ثمن.. 129

بخش اول: شیوه محاسبه سهام در قیمیّات... 129

بخش دوم: شیوه محاسبه سهام در مثلیّات... 135

خلاصه مسأله اول: 136

مسأله دوم: بیع نصف الدار 137

فرع اول: بایع مالک نصف مشاع خانه است. (شیخ: توقف) 137

فرع دوم: بایع مالک نصف و وکیل یا ولی در نصف دیگر است (شیخ: حمل بر نصف مشاع) 138

مسأله سوم: بیع ما یُملَک و ما لایُملَک.... 139

نکته اول: طرح بحث... 139

نکته دوم: أقوال و أدله. 139

قول اول: مشهور و مرحوم شیخ: فقط در مایُملَک صحیح است... 139

دلیل اول: اجماع. 139

دلیل دوم: مکاتبه صفار 139

دلیل سوم: أصالة اللزوم. 139

قول دوم: تفصیل در علم و جهل مشتری... 139

نقد قول دوم: 140

نکته سوم: شیوه تقسیط ثمن.. 140

مطلب هفتم: بیان 5 مسأله ذیل شرائط متعاقدین.. 141

مسأله اول: ولایت پدر و جد. 141

نکته اول: جواز تصرف پدر و جدّ پدری در اموال طفل.. 141

دلیل اول: اجماع. 141

دلیل دوم: اخبار مستفیضه در مختلَف ابواب فقه. 141

دلیل سوم: فحوی روایات مربوط به نکاح.. 141

نکته دوم: بررسی دو شرط در ولایت آن دو. 142

شرط اول: عدالت... 142

قول اول: مشهور و مرحوم شیخ: شرط نیست... 142

دلیل اول: اصل.. 142

دلیل دوم: اطلاق روایات... 142

دلیل سوم: فحوی روایات باب نکاح.. 142

قول دوم: مرحوم فخر المحققین: اشتراط عدالت... 142

دلیل اول: ولایت فاسق خلاف حکمت خداست... 142

دلیل دوم: تمسک به آیه لاَ تَرْکَنُوا إِلَى الَّذِینَ ظَلَمُوا 142

نقد دلیل اول: حاکم شرع ناظر است... 142

نقد دلیل دوم: ارتباطی به ما نحن فیه ندارد. 143

شرط دوم: رعایت مصلحت... 143

قول اول: لازم نیست مطلقا 143

دلیل: اطلاقات از روایات... 143

نقد دلیل: 143

اولا: رویایات مقیِّده وجود دارد. 143

ثانیا: لاَ تَقْرَبُوا مَالَ الْیَتِیمِ إِلاَّ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ.. 143

ثالثا: اجماع بر رعایت مصلحت... 143

قول دوم: باید با رعایت مصلحت باشد. 143

دلیل: اجماع. 143

قول سوم: مرحوم شیخ: فقط مفسده نداشته باشد. 143

دلیل: جمع بین روایات... 143

نکته سوم: تساوی أجداد زنده در ولایت... 144

خلاصه نظر مرحوم شیخ انصاری در ولایت أب... 144

مسأله دوم: ولایت فقیه. 147

مطلب اول: مناصب ثلاثة فقیه. 147

نکته اول: عناوین مناصب فقیه. 147

منصب اول: إفتاء. 147

منصب دوم: قضاوت و حکم در مرافعات... 147

منصب سوم: ولایت بر تصرّف در اموال و انفس.... 147

قسم اول: ولایت در تصرف استقلالا.. 147

قسم دوم: ولایت بر اجازه به دیگران در تصرف... 147

نکته دوم: صور اذن فقیه به تصرف غیر. 148

صورت اول: نیابت و وکالت به غیر. 148

صورت دوم: تولیت و تفویض به غیر. 148

صورت سوم: إذن به غیر. 148

مطلب دوم: ولایت پیامبر و أئمه علیهم السلام. 148

نکته اول: اصل اولیه عدم ولایت (به معنای اول) 148

نکته دوم: استثناء پیامبر و اهل بیت علیهم السلام. 148

دلیل اول: آیات قرآن.. 148

دلیل دوم: روایات... 148

دلیل سوم: اجماع. 148

دلیل چهارم: عقل مستقل.. 148

بیان اول: دلیل عقل مستقل.. 149

بیان دوم: دلیل عقل غیر مستقل.. 149

نکته سوم: ولایت به معنای اجازه تصرف به غیر. 149

مطلب سوم: ولایت فقیه. 150

نکته اول: عدم ولایت در تصرف استقلالی برای فقیه. 150

نکته دوم: ولایت فقیه در مصالح عامه. 151

أدله وجوب رجوع به فقیه در مصالح عامه فاقد متولّی خاص..... 151

دلیل اول: مقبوله عمر بن حنظله. 151

دلیل دوم: روایت "مجاری الأمور بید العلماء" 151

دلیل سوم: توقیع شریف (أما الحوادث الواقعة) 152

نکته سوم: اشکال به دلالت توقیع و پاسخ آن.. 152

نکته چهارم: جمع‌بندی بحث... 153

نکته پنجم: بررسی "السلطان ولیّ من لا ولیّ له" 153

یکم: بررسی سند. 154

دوم: "السطلان" امام معصوم است. 154

سوم: بررسی "ولیّ من لا ولیّ له" 154

مسأله سوم: ولایت عدول مؤمنین.. 157

مطلب اول: اثبات اصل تحقق ولایت عدول مؤمنین.. 157

نکته اول: ضابطه کلی.. 157

نکته دوم: نقل و تکمیل کلامی از شهید اول.. 157

مطلب دوم: شرطیّت عدالت... 158

نکته اول: مشهور معتقد به لزوم عدالت‌اند. 158

مطلب سوم: مزاحمت مؤمن یا فقیه دیگر. 159

نکته اول: جواز دخالت مؤمن دیگر تا قبل اتمام تصرف مؤمن اول.. 159

نکته دوم: عدم جواز دخالت فقیه دیگر به محض اشتغال یک فقیه به مقدمات... 160

مطلب سوم: شرطیّت رعایت مصلحت... 160

دلیل اول: اجماع. 161

دلیل دوم: أصالة عدم المشروعیة. 161

دلیل سوم: آیه لاَ تَقْرَبُوا مَالَ الْیَتِیمِ إِلاَّ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ.. 161

نکته اول: تفسیر آیه بر اساس ادب عربی.. 161

نکته دوم: تفسیر آیه بر اساس روایات... 161

مطلب چهارم: 162

مسأله چهارم: نقل عبد مسلم به کافر. 163

مطلب اول: عدم جواز بیع عبد مسلم به کافر. 163

دلیل اول: اجماع. 163

دلیل دوم: قیاس.... 163

نقد دلیل دوم: 163

دلیل سوم: آیه نفی سبیل.. 163

نقد دلیل سوم: 163

دلیل چهارم: روایت الْإِسْلَامُ یَعْلُو وَ لَا یُعْلَى عَلَیْهِ. 164

دلیل پنجم: روایت حضرت أمیر علیه السلام. 164

نقد دلیل پنجم: 164

دلیل ششم: استصحاب فساد بیع مذکور 164

مطلب دوم: حکم غیر بیع مانند إچارة، رهن و وقف... 164

مطلب سوم: مقصود از کافر. 165

نکته اول: کافر یعنی انسان‌هایی که اسلام آنان را نجس می‌داند. 165

نکته دوم: مقصود از مسلمان.. 165

مسأله پنجم: نقل المصحف الی الکافر. 166

قول اول: مشهور: جایز نیست. 166

دلیل اول: وجوب احترام المصحف... 166

دلیل دوم: قیاس اولویت... 166

قول دوم: کراهت دارد. 166

مبحث پنجم: شرائط عوضین.. 167

شرط یکم: مالیّت... 167

نکته اول: طرح بحث... 167

نکته دوم: اقسام عدم انتقاع. 167

نکته سوم: ضابطه مالیّت از نظر مرحوم شیخ.. 167

قسم اول: آنچه عرفا مال نیست بیعش صحیح نیست. 168

قسم دوم: عرفا مال است لکن معاوضه‌اش اکل به باطل است. بیعش صحیح نیست... 168

قسم سوم: نزد عرف مال و بیعش صحیح است لکن شرعا ممنوع است. بیع صحیح نیست... 168

قسم چهارم: نزد عرف مال و بیعش صحیح است و منع شرعی هم ندرد، بیع صحیح است... 168

شرط دوم: ملکیّت... 169

مطلب اول: بیع دو دسته اشیاء جایز نیست... 169

دسته اول: مباحات اصلیه. 169

دسته دوم: أراضی مفتوح عنوة. 169

مطلب دوم: اقسام أرضین و احکام آن.. 170

قسم اول: موات بالأصالة. 170

نکته اول: مالکیّت امام علیه السلام. 170

نکته دوم: اباحه تصرف مجانی برای مردم. 170

قسم دوم: عامر بالأصالة. 171

نکته اول: این اراضی ملک امام است... 171

نکته دوم: حکم مالکیّت بالحیازة. 171

قسم سوم: عامر بالعرض ملک مُحیِی است با شرائط إحیاء. 171

قسم چهارم: موات بالعرض..... 172

تقسیمات زمین عامر بالعرض..... 173

نکاتی در احکام أرض مفتوح عنوة. 173

نکته یکم: مالک این زمین مسلمانان هستند. 173

نکته دوم: حکم بیع این زمین‌ها 174

قول اول: مرحوم شیخ: صرفا حق تصرف قابل بیع است با اذن امام. 174

قول دوم: شیخ طوسی: هیچ تصرفی مجاز نیست. 174

توجیه قول دوم: 174

قول سوم: مرحوم شهید اول: هر تصرفی جایز است حتی بیع با اذن امام. 174

توجیه قول سوم: 174

قول چهارم: شیخ طوسی در تهذیب: جواز بیع ارض..... 175

توجیه قول چهارم. 175

خلاصه نکته دوم. 175

نکته سوم: مشروعیت تصرف و حق اختصاص برای محیی.. 175

صورت اول: توقف بر اذن امام در عصر حضور 175

صورت دوم: نسبت به عصر غیبت 5 قول است... 175

وجه اول: تصرف نیاز به اذن دارد چه امام چه فقیه چه سلطان.. 175

وجه دوم: تصرف مطلقا جائز است بدون نیاز به اذن.. 175

وجه سوم: شیخ انصاری: مشروط به اذن فقیه و نائب الامام. 176

وجه چهارم: تفصیل بین مستحقین و غیر مستحقین.. 176

وجه پنجم: تفصیل بین اقسام زمین مفتوح عنوه. 176

نکته چهارم: جواز أخذ منقولات از ارض مفتوح عنوه. 176

متمّم شرط ملکیّت: طِلق بودن (إنتفاء حق دیگران) 177

نکته اول: عنوان طلق و معنای آن.. 177

نکته دوم: این شرط در حقیقت شرط متعاقدین است... 177

نکته سوم: عنوان صحیح بحث، إنتفاء حق دیگران از ملک است... 177

نکته چهارم: ذکر 18 مصداق برای تعلّق حق دیگران.. 177

مسأله اول: بیع وقف.. 179

مرحله اول: طرح بحث و بیان حکم کلی و أدله. 179

مطلب اول: بطلان بیع وقف و أدله آن.. 179

دلیل اول: اجماع محصّل. 179

دلیل دوم: اجماع منقول. 179

دلیل سوم: روایات. 179

روایت اول: مکاتبه صفار 179

روایت دوم: معتبره أبی علی بن راشد. 179

روایت سوم: وقف‌نامه أمیر المؤمنین. 179

در وقف‌نامه، "صدقةً لاتباع" وصف نوع است نه شرط شخصی.. 180

دلیل اول: صدقةً، مفعول مطلق نوعی است... 180

دلیل دوم: شرط، بین ارکان عقد واقع نمی‌شود. 180

دلیل سوم: اگر شرط باشد، خلاف شرع خواهد بود. 180

نقد دلیل سوم توسط مرحوم شیخ: 183

مطلب دوم: حقوق مانعه از بیع وقف... 183

یکم: حق الواقف. 183

دوم: حق البطون المتأخره عن بطن البایع. 183

سوم: حق الله... 183

مطلب سوم: بطلان وقف بعد از بیع است یا بعد خراب (جواز بیع) 184

قول اول: (مشهور و شیخ) بعد از تحقق بیع است نه از زمان جواز بیع. 184

قول دوم: از لحظه جواز بیع است نه تحقق بیع. 185

نقد قول دوم: 185

مرحله دوم: بیان اقوال و نقل عبارات جمعی از فقها 187

قول اول: بیع وقف ممنوع است مطلقا 187

قول دوم: در وقف منقطع فی الجمله مجاز و در وقف مؤبد مطلقا ممنوع. 187

قول سوم: جواز بیع در وقف مؤبد عند الضرورة. 189

مرحله سوم: تحقیق مرحوم شیخ انصاری.. 201

قسم اول: وقف مؤبّد. 201

مطلب اول: بیان پنج نکته در وقف تملیکی و تحریری... 201

نکته اول: تقسیم وقف به تملیکی و تحریری... 201

نکته دوم: بحث از جواز بیع مربوط به وقف تملیکی است... 202

نکته سوم: نقل کلام کاشف الغطاء و نقد قسمتی از آن.. 203

نکته چهارم: جواب از یک اشکال نقضی.. 205

فرع اول: اقسام اموال مسجد. 205

فرع دوم: تفاوتی بین ثوب کعبه و فرش مسجد. 205

فرع سوم: حکم صورت شک.... 205

فرع چهارم: حکم أجزاء ساختمان مسجد. 207

فرع پنجم: الحاق موارد دیگر به مساجد در تحریری بودن.. 207

نکته پنجم: حکم تلف أجزاء وقف تحریری... 208

قول اول: (شیخ) ضامن است... 208

قول دوم: عدم ضمان.. 208

مطلب دوم: صور ده‌گانه بیع وقف مؤبد تملیکی.. 209

صورت اول: خرابی غیر قابل انتفاع. 209

نکته اول: جواز بیع و دلیل آن.. 209

نکته دوم: ملکیّت عین وقف برای بطون موجود و متأخر. 212

نکته سوم: ملکیّت ثمن حاصل از بیع وقف... 213

نکته چهارم: جواز بیع آنچه با ثمن خریده‌اند، با رعایت مصلحت... 216

نکته پنجم: عدم نیاز به صیغه وقف در بدل.. 216

نکته ششم: لزوم تبدیل به عین دیگر و عدم ممنوعیت بیع بدل.. 217

نکته هفتم: حکم تبدیل وقف خراب به مماثل.. 217

نکته هشتم: چه کسی عهده‌دار بیع است؟. 219

نکته نهم: حکم نظارت متولّی موقوفه بر بدل.. 220

نکته دهم: اگر بدل پیدا نکردند باید ثمن را نگه‌دارند. 220

نکته یازدهم: اگر بطن موجود طالب معامله باشند اشکال ندارد. 220

نکته دوازدهم: تفاوتی بین مخروبه شدن بعض با کل نیست... 221

خلاصه صورت اول: 222

صورت دوم: خرابی با انتفاع قلیل.. 223

مطلب اول: صور مسأله و احکام آن.. 223

مطلب دوم: نقل و نقد سه مدعای صاحب جواهر. 225

صورت سوم: خرابی و کم شدن انتفاع (عدم جواز بیع) 227

صورت چهارم: بیع أنفع است (عدم جواز) 228

قول اول: بیع جایز نیست (شیخ و مشهور) 228

قول دوم: جواز بیع. 228

خلاصه صورت چهارم: 232

صورت پنجم: ضرورت... 233

قول اول: جواز بیع. 233

قول دوم: ممنوعیّت بیع (شیخ) 233

صورت ششم: شرط بیع وقف توسط واقف (جایز است) 235

دلیل اول: الوقوف تکون علی حسب ما یوقفها اهلها 235

دلیل دوم: المؤمنون عند شروطهم.. 235

دلیل سوم: وقف‌نامه أمیر المؤمنین علیه السلام. 237

صورت هفتم: خوف خراب... 237

حالت اول: خرابی‌ای که دیگر نفع قابل اعتنایی ندارد. 237

حالت دوم: خرابی‌ای که صرفا درآمد موقوفه را کمتر کند. 237

حالت سوم: می‌توان در جهت دیگر استفاده کرد با درآمد مساوی قبل خرابی یا بیشتر. 237

صورت هشتم: وقوع اختلاف و خوف تلف مال یا نفس.... 237

صورت نهم: اختلاف منجر به ضرر عظیم.. 238

صورت دهم: اختلاف منجر به تلف انفس.... 238

حکم حالت اول صورت هفتم (جواز بیع) 238

حکم حالت دوم صورت هفتم.. 243

قول اول: عدم جواز بیع (شیخ) 243

قول دوم: جواز بیع. 243

حکم صورت هشتم.. 245

قول اول: عدم جواز بیع (شیخ) 245

قول دوم: جواز بیع. 245

نقد استدلال قول دوم. 245

حکم صورت نهم: (شیخ: عدم جواز) 245

حکم صورت دهم: 245

قول اول: مرحوم شیخ: عدم جواز 245

قول دوم: جواز بیع. 245

نقد استدلال قول دوم: 246

مدلول مکاتبه ابن مهزیار به نظر مرحوم شیخ.. 246

نکته اول: توضیح ابتدایی مدلول.. 246

نکته دوم: پاسخ از چهار اشکال.. 246

نکته سوم: جمع‌بندی معنای روایت در مصداق جواز بیع. 249

قسم دوم: وقف منقطع. 251

نکته اول: تعریف وقف منقطع. 251

نکته دوم: مالکیّت در وقف منقطع. 251

نکته سوم: حکم بیع وقف منقطع برای بطن موجود. 251

مبنای اول: اصل، ملک واقف و منافع ملک موقوف‌علیهم.. 251

مبنای دوم: وقف ملک موقوف‌علیهم و سپس ملک ورثه آنان است... 252

مبنای سوم: وقف ملک موقوف‌علیهم، و بعد آنان ملک واقف است... 253

مبنای چهارم: وقف ملک موقوف‌علیهم و بعد آنان فی سبیل الله است... 253

نکته چهارم: حکم بیع وقف منقطع توسط بطن فعلی با وجود بطون بعد. 253

خلاصه مبحث بیع وقف.. 254

مسأله دوم: عدم جواز بیع أم ولد. 256

مسأله سوم: بیع مرهون.. 257

مطلب اول: طرح بحث... 257

مطلب دوم: اقوال و أدله. 257

قول اول: متقدمان: بیع مال مرهون باطل است مطلقا. 257

قول دوم: متأخران و شیخ: در سه مورد بیع جایز است (إجازة، اسقاط و فکّ) 257

أدله جواز بیع مرهون.. 257

دلیل اول: عمومات حلیّت بیع. 257

دلیل دوم: روایت باب نکاح عبد. 259

دلیل سوم: قیاس اولویت نسبت به صحت عقد فضولی.. 259

دلیل اول: اجماع. 259

نقد دلیل اول: 259

دلیل دوم: دلالت روایات مانعه بر فساد. 259

نقد دلیل دوم: 261

دلیل سوم: اجتماع مالکین بر شیء واحد. 263

نقد دلیل سوم: 263

مطلب سوم: بیان سه نکته ذیل جواز بیع مرهون.. 263

نکته اول: اجازه مرتهن کاشفه است... 263

نکته دوم: ردّ بعد از اجازه اثر ندارد. 265

نکته سوم: آیا اجازه بعد از ردّ اثر دارد؟. 265

احتمال اول: بله. 265

احتمال دوم: خیر. (شیخ) 265

مطلب چهارم: حکم فک رهن، اسقاط حق و إبراء ذمه. 265

نکته اول: حکم فکّ رهن، اسقاط حق و إبراء ذمه. 265

احتمال اول: در حکم اجازه مرتهن است. (شیخ) 265

احتمال دوم: در حکم اجازه مرتهن نیست. 266

دلیل اول: ارتباطی به بیع رهن ندارد. 266

دلیل دوم: استصحاب عدم لزوم. 267

دلیل سوم: روایت مربوط به نکاح فضولی عبد. 267

نقد احتمال دوم: 268

نقد دلیل اول: مانع از لزوم بیع ساقط شده. 268

نقد دلیل دوم: موضوع استصحاب باقی نیست... 268

نقد دلیل سوم: قیاس مع الفارق است... 268

نکته دوم: فکّ، اسقاط و ابراء ناقله‌اند نه کاشفه. 268

مطلب پنجم: بررسی دو حکم فسخ و امتناع راهن از فکّ رهن.. 269

نکته اول: راهن حق فسخ بیع ندارد. 269

نکته دوم: حکم اجبار راهن به فکّ رهن.. 269

مسأله چهارم: بیع عبد جانی.. 270

فهارس.... 271

فهرست مقدمات به ترتیب بیان در جزوه: 271

فهرست منابع و اعلام معرفی شده در جزوه. 272

فهرست منابع استفاده شده در جزوه. 272

فهرست مطالب... 274

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۷ خرداد ۰۱ ، ۱۹:۲۰
سید روح الله ذاکری