مختصری در معیارهای انتخاب استاد درس خارج
با توجه به اینکه دوستان حاضر در این بحث کفایه عموما سال آینده وارد مقطع خارج خواهند شد لازم است فعلا مهم‌ترین نکات در رابطه با شیوه انتخاب استاد درس خارج مطرح شود که دوستان در خلال امسال تحصیلی تا پایان تعطیلات تابستان بتوانند استاد درس خارج و هم‌مباحثه‌شان را انتخاب کنند که سال تحصیلی آینده ان شاء الله از روز اول با آمادگی کامل در کلاسی که انتخاب کرده‌اند حضور پیدا کنند و با یک مباحثه قوی مباحث را پیگیری نمایند.
تیتر مطالبی که در فایل صوتی توضیح داده شده از این قرار است:
مقدمه اول:سه مقطع بحران، پایه‌های 4، 7 و ابتدای خارج
مقدمه دوم: تفاوتهای تتبع و تحقیق
نکته اول: تفاوتهای دوره سطح و خارج
ـ همزمان با شروع مقطع خارج وارد مؤسسات تخصصی غیر فقه و اصول نشوید.
ـ شیوه تشخیص علاقه خود به یک رشته تخصصی.
ـ مقطع سطح، دوره گذار و مقطع خارج، دوره هدف.
ـ متن محور بودن دوره سطح.
ـ یکسان نبودن سطح علمی حاضران درس خارج.
ـ توجه به منابع و رجوع به تألیفات عالمان صاحب مکتب.
ـ در دوره سطح الزام به خلاصه نویسی، در دوره خارج الزام به تقریر نویسی.
ـ در دوره سطح آشنایی با منابع، در دوره خارج قدرت تحلیل محتوای منابع.
ـ در ابتدای جزوه کفایه به این سؤال پاسخ داده‌ام که چرا بعد از خواندن اصول فقه دوباره رسائل و سه باره کفایه و چهارباره خارج اصول می‌خوانیم.
نکته دوم: منهج اجتهادی استاد باید متقن، صائب و جامع باشد.
نکته سوم: عدم غفلت از منهج اخلاقی استاد.
نکته چهارم: حجم محتوای ارائه شده در هر جلسه و طول دوره مهم نیست.
حجم محتوای ارائه شده در هر جلسه مهم نیست بلکه معیار فرصت داشتن طلبه برای تتبّع و تحقیق و پژوهش محور بودن محتوای درس خارج است تا طلبه فرصت إعمال فکر هم داشته باشد.
استادی که متن تقریر هر جلسه او شش صفحه می‌شود در مقایسه با استادی که متن تقریر بحث او سه صفحه می‌شود لزوما برتر نیست زیرا هدف، کسب مهارت اجتهاد یا حداقل آموختن شیوه مراجعه به أدله شرعیه و به دست آوردن دیدگاه مذهب اهل بیت علیهم السلام از أدله أربعه است لذا هر چه محتوای درس بیشتر باشد، فرصت طلبه در مطالعه، دقت در مطلب، تحقیق (و إعمال فکر) و مباحثه کمتر خواهد بود. اما اگر حجم مطلب با توجه به مدت زمان کلاس درس خارج که عموما چهل دقیقه است معقول باشد طبیعتا طلبه فرصت مناسب برای تدقیق، تعمیق، تتبع و تحقیق خواهد داشت.
این نکته معمولا بروز و ظهورش این گونه است که طلاب سؤال می‌کنند دوره اصول فلان استاد چند سال طول می‌کشد. با این توضیحات روشن شد اگر دوره خارج اصول یک استاد ده یا دوزاده سال هم طول بکشد مهم نیست بلکه مهم توجه به منهج است.
نکته پنجم: موضوع بحث فقه یا اصول استاد خیلی مهم نیست
گاهی طلاب برای شروع مقطع خارج به دنبال استادی می‌گردند که از ابتدای مباحث اصول شروع کند یا در فقه لزوما از ابتدای یک کتاب فقهی بحث را شروع کند، در حالی که وقتی روشن شد معیار انتخاب استاد، منهج اجتهادی است دیگر این موضوع خیلی مهم نیست مگر اینکه استاد یک مبحث پر چالش و طولانی در علم اصول را در ابتدای سال آغاز کند که چندین ماه زمان می‌برد و پیش‌نیازهای اصولی زیادی دارد و برای طلبه سال اول که مسلط بر مباحث رسائل و کفایه نباشد مناسب نیست البته در این خصوص مشورت با همان استادی که منهج او را پسندیده است کاری به جا است.
معنا ندارد انسان به صرف اینکه علاقه به کار در عبادات یا معاملات یا کتاب خاص فقهی دارد پای درس استادی بنشیند که منهج پژوهشی‌اش سطح پایین‌تری دارد.
نکته ششم: تعدد استاد فقه و اصول لزوما مطلوب نیست.
گاهی بعضی علاقه دارند هر کدام از فقه و اصول را در درس یک استاد متفاوت شرکت کنند با این توجیه که با دو شیوه و دو مکتب اجتهادی آشنا شوند. این هم صحیح نیست زیرا در صورتی که منهج فقهی و اصولی یک استاد با نکاتی که توضیح داده شد برتر شناخته شد طبیعتا در هر دو فقه و اصول باید در درس آن استاد شرکت کرد.
علاوه بر اینکه در حدود چهار سال اول خارج، طلبه باید با یک منهج واحد پیش برود تا بتواند تفاوت مناهج را درک کند.
علاوه بر اینکه یک استاد جامع الأطراف طبیعتا در لابلای استدلالها به مکاتب دیگر و نقد یا تأیید آنها هم اشاره دارد.
( این فایل صوتی مجموعه صحبتهای مختصر در پایان چهار جلسه از مباحث کفایه سال تحصیلی 1403-1404 است که به یکدیگر ضمیمه شده‌اند)
مطالب مرتبط:
