خلاصه نظریه شیخ در صور مختلف شک در تکلیف
در مبحث شک دو مقام از بحث وجود دارد:
1ـ حکم شک بدون لحاظ حالت سابقه که شامل برائت، اشتغال و تخییر است.
2ـ حکم شک با لحاظ حالت سابقه که استصحاب است.
در مقام اول بحث برائت فرمودند دو موضع از بحث است:
الف: شک در اصل تکلیف.
ب: شک در مکلف به.
در شک نسبت به اصل تکلیف سه مطلب بود:
1ـ شبهه تحریمیة (دوران بین حرمت و غیر وجوب).
2ـ شبهه وجوبیة (دوران بین وجوب و غیر حرمت).
3ـ دوران بین محذورین (وجوب و حرمت)
در هر کدام از این سه مطلب چهار مسأله هست زیرا منشأ شک
یا فقدان نص
یا اجمال نص
یا تعارض نصین
و یا موضوع خارجی است.
خلاصه نظریه شیخ انصاری در مطلب اول و دوم:
در هشت مسأله (چهار مسأله در شبهه تحریمیه و چهار مسأله در شبهه وجوبیه) مرحوم شیخ انصاری و اصولیان قائل به إجراء برائت از وجوب هستند.
خلاصه نظریه شیخ انصاری در مطلب سوم:
در دوران بین محذورین با منشأ فقدان یا اجمال نص و موضوع خارجی قائل به توقف و در تعارض نصین قائل به تخییر هستند.
